Door Anne Bottjer
Toen ik in mijn hotel in Thailand aankwam, vergezelde een collega van de personeelsafdeling me naar mijn kamer. Tot mijn verbazing trok ze haar schoenen uit en zette ze zorgvuldig naast de ingang voordat ze de kamer binnenging. Zonder er echt over na te denken, volgde ik haar voorbeeld en liet mijn schoenen bij de deur staan. Later hoorde ik dat er in ons hotel een algemene regel is dat medewerkers die gasten naar hun kamer begeleiden, niet met hun schoenen aan de kamer in mogen. Aanvankelijk dacht ik dat het om hygiënische redenen was, omdat mijn ouders mij ook geleerd hadden om in huis de schoenen uit te doen om de vloerbedekking schoon te houden.
Maar een paar dagen later begreep ik dat het uittrekken van schoenen een verwacht gebaar van respect is voor de mensen die in Thailand zijn opgegroeid. Toen ik een plaatselijke apotheek binnen wilde gaan, riep een vrouw achter de toonbank naar me: “Nee Miss, schoenen uit!” Thuis deed ik nooit mijn schoenen uit in het openbaar, dus ik vroeg me af waarom dit zo belangrijk was. Onderzoek van de lokale cultuur leerde me, dat in Thailand de geest van een persoon erg belangrijk is. En omdat de geest in het hoofd huist, wordt het hoofd gezien als het meest bepalende deel van het lichaam. De voeten staan het verst van het hoofd af, en worden dus beschouwd als een onheilig deel van het lichaam, zowel fysiek als spiritueel. Voeten staan gelijk aan ‘vuil’ en het is zeer onbeleefd om de voeten rechtstreeks op iemand te richten.
Ook het onnodig de aandacht vestigen op de voeten wordt in Thailand niet geaccepeteerd. Omdat schoenen onnodige aandacht op de voeten vestigen doet iedereen ze uit als het niet nodig is om ze aan te hebben. Niemand draagt schoenen in een particulier huishouden, een dokterspraktijk, tijdens het eten op een mat of in een tempel. En als je iemands huis binnengaat, wordt verwacht dat je je schoenen uittrekt. Als iemand dat niet doet, komt hij onbeleefd en respectloos over.
Maar hoe weet je wanneer je je schoenen moet uitdoen in openbare ruimtes? Gelukkig hebben de meeste winkels en kantoren die geen schoenen accepteren een bordje waarop staat: “Geen schoenen!” Als dat niet het geval is, is een goede vuistregel om de schoenen uit te doen als er al schoenen bij de ingang staan. Het is belangrijk deze praktijk niet te negeren, omdat het dragen van schoenen binnenshuis soms als ongemanierd wordt beschouwd. Daarom is het voor een bezoeker heel belangrijk om rond te kijken en goed op de omgeving te letten, om na te gaan of het nodig is de schoenen uit te doen.
